صدور حکم رشد برای دختر چگونه انجام می شود؟

صدرو حکم رشد برای حضانت دختر چه فرایند و شرایطی دارد؟ در این مطلب به نحوه ی صدور حکم رشد خواهیم پرداخت.

طبق تبصره 2 ماده 1210 قانون مدنی صغیر در صورتی می تواند راجع به امور مالی خود تصمیم گیری کند که هم به سن بلوغ رسیده باشد و هم رشد خود را اثبات کرده باشد. در غیر این صورت صغیر؛ محجور محسوب می شود و نمی تواند مستقلا عمل کند و یا دخل و تصرفی انجام دهد.

حجر به معنای منع شخص از تصرف در اموال و حقوق مالی خود و انجام دادن اعمال حقوقی مانند عقد اعم از نکاح، بیع و … می باشد. افردی که فاقد سن قانونی باشند و یا عاقل و بالغ نشده باشند و یا به رشد نرسیده باشند محجور نامیده میشوند و نمیتوانند حقوق خود را با اراده مستقیم خود انجام دهند بلکه نیاز به ولی یا قیم دارند.

هم چنین طبق ماده 1210 هیچ کس را نمی توان بعد از رسیدن به سن بلوغ به عنوان جنون یا عدم رشد محجور نمود مگر اینکه عدم رشد یا جنون او ثابت شده باشد.

چه کسی صغیر محسوب می شود؟

به طور کلی صغیر کسی است که به سن بلوغ نرسیده است و هنوز کودک محسوب می شود .

بر اساس قانون، افراد صغیر به دو دسته تقسیم می شوند:

1. صغیر غیر ممیز

صغیر غیر ممیز به کودک نابالغی گفته می شود که دارای قوه درک و تمییز نیست، زشت را از زیبا و سود را از زیان تشخیص نمیدهد و مجوز اجرای هیچ حقی از حقوق خود ( اعم از مالی و غیر مالی ) را به صورت مستقل ندارد و فاقد اراده ی حقوقی و قصد محسوب می شود .

2. صغیر ممیز

کودک نابالغی است که از قوه درک و تمییز نسبی و قابل قبولی برخوردار است و میتواند ضرر و نفع خود را تشخیص دهد.

سن بلوغ

طبق تبصره 1 ماده 1210 قانون مدنی، سن بلوغ در پسر پانزده سال تمام قمری و در دختر 9 سال تمام قمری است.

در امور غیر مالی فقط شرط بلوغ مورد نیاز است و در صورت اثبات، صغیر می تواند در مورد امور غیر مالی مثل ( نکاح ، طلاق و …. ) مستقلا تصمیم گیری و عمل کند.

اما برای اینکه صغیر (فرد زیر 18 سال ) بتواند در مورد امور مالی خود مستقلا تصمیم گیری کند و دخل و تصرف انجام دهد نیاز به اثبات رشد و دریافت حکم رشد می باشد . به همین جهت صغیر پس از رسیدن به سن بلوغ برای خارج شدن از حجر به اثبات رشد هم نیاز دارد.

برای اثبات رشد دختر به چه مرجعی مراجعه کنیم؟

برای احراز رشد نیاز به صدور حکم رشد از دادگاه خانواده می باشد. به همین جهت ابتدا فرد باید دادخواست صدور حکم رشد را به دادگاه تقدیم و سپس با دریافت ارائه نامه از مرجع قضایی به پزشکی قانونی مراجعه کند. ( البته در خصوصِ تعیین سن، فرد میتواند از مراجع زیربط غیرقضایی هم ارائه نامه گرفته و به پزشکی قانونی تحویل دهد .) این وظیفه ی پزشکی قانونی است که در این زمینه معاینات مربوط را انجام دهد.

فرآیند اثبات رشد دختر در پزشکی قانونی

 در پزشکی قانونی رشد جسمی افراد در بخش معاینات بالینی و رشد عقلانی آنان در بخش معاینات روان پزشکی بررسی میشود و در نهایت راجع به دریافت یا عدم دریافت حکم رشد؛ مراجع قضایی تصمیم گیری میکنند. این پروسه برای طی شدن ، حدودا بین دو تا سه ماه زمان میبرد .

دادخواست صدور حکم رشد برای حضانت دختر بر عهده چه کسی است؟

در صورتی که صغیر دارای ولی باشد، از طرف ولی مطرح میشود و در صورت نبودن ولی از طرف قیم مطرح می شود و در صورت نبودن ولی و قیم از طرف مدعی العموم مطرح می شود .

آیا حکم رشد لغو می شود؟

باید در نظر داشت که امکان لغو حکم رشد وجود دارد. فرد مدعی عدم رشد باید درخواست لغو حکم رشد را به دادگاه تقدیم کند . سپس با ارائه نامه ی دادگاه بررسی های مربوط و معاینات لازم در پزشکی قانونی صورت میگیرد و نتایج به دست آمده برای تصمیمات نهایی به مرجع قضایی فرستاده میشود . دادگاه در صورت اثبات عدم رشد ، حکم رشد را لغو و حکم حجر صادر می کند و از آن پس با فرد غیر رشید مانند صغیر رفتار می شود و اجازه تصمیمات مستقل در امور و اجرای حقوق سلب می شود و ولی و قیم فرد می توانند طبق قانون عمل کنند.

 مدارک مورد نیاز برای گواهی رشد

-تصویر مصدق شناسنامه

-کارت ملی جهت احراز هویت

-پرداخت هزینه ی دادرسی

متقاضیان تعیین سن

متقاضیان تعیین سن که برای کاهش یا افزایش سن خود و یا تعیین آن به پزشکی قانونی مراجعه می کنند به چند دسته تقسیم می شوند: کسانی که شناسنامه و یا مدرکی برای اثبات هویت خود ندارند و در صورت اقدام برای گرفتن شناسنامه نیاز به تعیین سن دارند. مثل اتباع بیگانه که هنوز شناسنامه ندارند یا بچه های حاصل از ازدواج های نامشروع که بی سرپرست مانده اند و رها شده اند و یا بی تابعیت هایی که نتوانسته اند تابعیت هیچ کشوری را به دست آورند و قصد گرفتن اوراق هویتی را دارند و یا قرار است به فرزند خواندگی گرفته شوند.

برخی دیگر افرادی هستند که دارای شناسنامه می باشند اما مدعی میشوند که شناسنامه متعلق به خودشان نیست ، بلکه متعلق به شخصی است که فوت شده و به عنوان سند احراز هویت شان استفاده شده.

و هم چنین افرادی که زیر 18 سال سن دارند و در پروسه انحصار وراثت، دریافت وام ازدواج، دریافت دیه، اجازه برای خروج از کشور و … قرار میگیرند و درخواست تعیین سن میدهند.

فرآیند تعیین سن چگونه انجام می شود؟

فرآیند تعیین سن از وظایف پزشکی قانونی می باشد و از طریق معاینات ظاهری و پزشکی انجام میشود. معاینات ظاهری شامل بررسی چین و چروک های صورت، وضعیت موها و دیگر خصوصیات ظاهری می شود و معاینات پزشکی شامل بررسی دندان ها، رادیولوژی و … است. هم چنین مدارک تحصیلی و خانوادگی فرد در صورت وجود بررسی می شوند و در نهایت اظهارات کارشناس پزشکی قانونی به مرجع مربوط فرستاده می شود.

مراجع قضایی و ثبت احوال به عنوان دو مرجع معرفی کننده متقاضیان تعیین سن هستند.

مدارک مورد نیاز برای تعیین سن

-سه قطعه عکس

-اصل و کپی شناسنامه و مدارک شناسایی هویتی

-پرداخت هزینه لازم برای انجام تعیین سن