راه های طلاق گرفتن زن از مرد چیست؟

طلاق مخصوص عقد دائم است و زنی که به عقد موقت مردی درآمده است با انقضای مدت یا بذل آن از طرف شوهر از زوجیت خارج می‌شود. بر طبق قانون مدنی مرد می‌تواند هر زمان که بخواهد زن خود را طلاق دهد. به عبارت دیگر اختیار طلاق با شوهر است و او می‌تواند با پرداخت حقوق زن او را طلاق دهد. درحالی‌که درخواست طلاق از سوی زن باید به همراه دلایل محکمه‌پسند باشد و زن در طلاق به مانند مرد دارای اختیار نیست. در ادامه به نحوه و راه های طلاق گرفتن زن از مرد خواهیم پرداخت.

طلاق با شروط ضمن عقد

اگر مرد شروط ضمن عقد را امضا کرده باشد، زن برای طلاق باید یکی از دوازده شروط ضمن عقد و یا عسر و حرج خود را به دادگاه ثابت کند. علاوه بر این‌، اگر زنی از همسر خود وکالت بلاعزل در طلاق یا حق طلاق گرفته باشد، می‌تواند از او طلاق بگیرد. این وکالت به صورت شرط ضمن عقد ازدواج یا یک عقد لازم دیگر به زن داده می‌شود.

براساس ماده‌ی 1119 قانون مدنی طرفین عقد ازدواج می‌توانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر بنمایند. مثل اینکه شرط شود، هرگاه شوهر زن دیگر بگیرد یا درمدت معینی غایب شود یا ترک انفاق نماید یا برعلیه حیات زن سوء قصد کند یا سوءرفتاری نماید که امکان ادامه‌ی زندگی مشترک وجود نداشته باشد، زن وکیل و وکیل در توکیل باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهایی، خود را مطلقه سازد. طرفین می‌توانند هر شرط دیگری را مانند اعتیاد مرد یا مهاجرت او، برای تحقق نیابت زن در طلاق تعیین کنند اما نمی‌توانند ضمن عقد نکاح حق زن گرفتن دوباره را از شوهر سلب کنند. وکالتی که به زن داده می‌شود می‌تواند مطلق و بدون هیچ شرطی باشد تا او بتواند هر زمان که خواست با طی مراحل قانونی و رجوع به دادگاه مدنی و تحصیل گواهی عدم امکان سازش، خود را طلاق دهد. علاوه بر امکان وکالت در طلاق، شروط دوازده گانه ای در عقدنامه ذکر شده است که در صورت امضای زوجین و تحقق هر کدام از آن ها و با اثبات در دادگاه خانواده، زن می‌تواند از شوهر خود طلاق بگیرد.

12 شرط ضمن عقد

۱- استنکاف شوهر از دادن نفقه زن به مدت شش ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تائید نفقه و همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را به مدت شش ماه وفا نکند و اجبارا ایفا هم ممکن نباشد.

۲- سوء رفتار و یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل نماید.

۳- ابتلاء زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد.

۴- جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعا ممکن نباشد.

۵- عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.

۶- محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثرعجز از پرداخت منجر به پنج سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا منتهی به پنج سال یا بیشتر باز داشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.

۷- ابتلاء زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل آورد و ادامه زندگی برای زوجه دشوار باشد.

۸- زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند.تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است و یا شش ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت نماید.

۹- محکومیت قطعی زوج در اثرارتکاب جرم و انجام هر گونه مجازات اعم از حد وتعزیر در اثرارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی وشئون زوجه باشد .تشخیص اینکه مجازات مغایر با حیثیت وشئون خانوادگی  است با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف وموازین دیگر با دادگاه است.

۱۰-  در صورتیکه پس از گذشت پنج سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر زوج صاحب فرزند نشود.

۱۱- در صورتیکه زوج مفقودالاثر شود وظرف شش ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.

۱۲- زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.

طلاق توافقی

طلاق توافقی نوعی از طلاق است که در آن زن و شوهر هردو تصمیم به جدایی می‌گیرند و با توافق در مورد همه ی مسائل مانند حضانت فرزند یا فرزندان مشترک، نفقه زوجه و فرزندان، جهیزیه و مهریه، با رای دادگاه و طی مراحل قانونی و درنهایت با مراجعه به دفترخانه، از یکدیگر جدا می‌شوند. طلاق باید به صیغه‌ی طلاق و در حضور لااقل دو نفر مرد عادل که طلاق را بشنوند واقع گردد و باید منجز باشد. به عبارت دیگر، طلاق معلق به شرط باطل است.

عسر و حرج

برطبق ماده 1130 قانون مدنی در صورتی‌که دوام زوجیت موجب عسرو حرج زوجه شود می‌تواند تقاضای طلاق کند. اگر عسر و حرج زوجه ثابت شود دادگاه زوج را به طلاق وادار می‌سازد و با زن به اذن حاکم شرع طلاق داده می‌شود. موارد عسر و حرج به شرح زیر است:

۱- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه‌ متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه .

۲-  اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلاء وی به مشروبات الکلی که به‌اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی‌که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.‌در صورتی که زوج به تعهد خود عمل ننماید و یا پس از ترک، مجدداً به مصرف‌ موارد مذکور روی آورد، بنا به درخواست زوجه، طلاق انجام خواهد شد.

۳-  محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.

۴- ضرب و شتم یا هرگونه سوء‌ رفتار مستمر زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوجه‌ قابل تحمل نباشد.

۵-  ابتلاء زوج به بیماری‌های صعب ‌العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه صعب‌ العلاج‌ دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.

سببی که زندگی مشترک را برای زن مشقت بار کرده است باید در هنگام طرح دعوا وجود داشته باشد و طلاق وسیله رهایی از این وضع در آینده است و نه جبران ضرر گذشته. عسر و حرج براساس عرف تعیین می‌شود. به عبارت دیگر، آن شرایط باید زندگی هر انسان متعارفی را مشقت بار کند. نکته حائز اهمیت این است که زن در اثبات عسر و حرج مدعی است و درنتیجه باید تمام ارکان آن را در دادگاه ثابت کند.

اعتیاد زوج

بر طبق بند 2 ماده 1130 قانون مدنی  و یکی از شروط دوازده‌گانه‌ی ذکر شده در عقدنامه، در صورت اعتیاد  زوج زن می‌تواند از او طلاق بگیرد. لازم به ذکر است که صرف اعتیاد زوج نمی‌تواند دلیل کافی‌ای برای طلاق باشد مگر اینکه به خانواده و زندگی مشترک لطمه بزند.

اثبات خیانت همسر در دادگاه

خیانت مرد می‌تواند به دلیل رابطه‌ی نامشروع با یک زن نامحرم و یا ازدواج موقت یا دائم او با یک زن دیگر باشد. در صورتی ازدواج مجدد مرد می‌تواند موجبی برای طلاق باشد که در سند ازدواج شرط شده باشد. در غیر این صورت زن نمی‌تواند درخواست طلاق بدهد مگر اینکه ثابت کند که در زندگی با مرد دچار عسر و حرج شده است.

بیشتر بخوانید: نمونه دادخواست طلاق توافقی

محکومیت به حبس زوج

دوری زوج از زوجه مغایر فلسفه زندگی مشترک است و موجب سختی و عسر و حرج زوجه می‌شود. بر اساس قانون محکوميت قطعي زوج به حبس پنج سال يا بيشتر، از موارد عسر و حرج زوجه محسوب می‌شود و زن می‌تواند به همین دلیل از همسر خود جدا شود.

نحوه دریافت مهریه

هرچیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشدد می‌توان مهر قرارداد. مهریه می‌تواند عندالمطالبه یا عندالاستطاعه باشد. در مورد دومی گرفتن مهریه منوط به اثبات توانایی مالی زوج است. هرگاه شوهر قبل از نزدیکی زن خود را طلاق بدهد زن مستحق نصف مهر خواهد بود. برای دریافت مهریه، زوجه می‌تواند به کمک وکیل یا شخصا به همراه مدارک شناسایی، اصل سند ازدواج را به دفترخانه‌ای ببرد که ازدواج را ثبت کرده ‌است و تقاضای صدور اجرائیه نسبت به تمام یا قسمتی از مهریه را کند.

نحوه و شرایط حضانت فرزندان

حضانت فرزند تا هفت سالگی با مادر است. پس از آن حضانت فرزند دختر از 7 تا 9 سالگی و حضانت فرزند پسر از 7 تا 15 سالگی با پدر است. شخصی که حضانت فرزند را به عهده می‌گیرد باید عاقل، سالم و مسلمان باشد. همچنین مادر درصورتی می تواند حضانت فرزند را به عهده بگیرد که ازدواج نکند. جنون، فوت، بیماری و عدم صلاحیت اخلاقی  از مواردی است که موجب اسقاط حضانت می‌شود. در طلاق توافقی طرفین بر سر این موضوع توافق می‌کنند و اگر نتوانند به توافق برسند دادگاه دراین باره تصمیم می‌گیرد. مدارک لازم برای درخواست حضانت شامل سند طلاق، شناسنامه و کارت ملی است. در بعضی موارد زوج در ازای بخشیدن مهریه به زوجه حق حضانت می‌ دهد. ممکن است زن در هنگام ازدواج با مرد به عنوان شرط ضمن عقد ازدواج حق حضانت فرزند و فرزندان را بگیرد. درچنین موردی طرفین توافق می‌کنند که اولویت در حضانت فرزند یا فرزندان مشترک در صورت طلاق با مادر باشد، اعم از اینکه مجدداً ازدواج کند یا خیر.