الزام به تمکین چیست؟ مهریه زن در صورت عدم تمکین چه میشود؟

تمکین در لغت به معنی اطاعت و فرمان برداری است و در اصطلاح حقوقی به معنای اطاعت زن از شوهر و اجرای وظایف خود نسبت به او است. در صورت عدم تمکین زن، مرد می تواند به تنظیم دادخواست الزام به تمکین مبادرت کند. تمکین در دو معنای عام و خاص به کار می‌رود. تمکین عام به معنی اطاعت کلی از شوهر و تمکین خاص به معنای اجرای وظایف زناشویی است. در این مطلب قرار است در رابطه با عدم تمکین زن و شرایط عدم تمکین و مهریه صحبت کنیم.

همانطور که گفته شد،‌ مهریه زن در صورت عدم تمکین همچنان پابرجا خواهد بود. اما نفقه تحت تاثیر قرار می‌گیرد. تمکین به طور کلی به دو معنای عام و خاص مطرح می‌شود. تمکین عام به معنی اطاعت کلی از شوهر در زندگی و تمکین خاص به معنی روابط زناشویی است. برای مثال وفاداری زوجه، احترام به همسر، انتخاب شغلی متناسب با شئون خانواده، همه به معنی تمکین عام است.

عدم تمکین زن به مرد این امکان را می‌دهد که از پرداخت نفقه اجتناب کند و حتی در شرایطی می‌تواند از دادگاه برای گرفتن زن دوم اجازه بگیرد.

لازم به ذکر است که در خصوص تمکین خاص، زن در حدی که عرف مجاز بداند، باید از همسر خود اطاعت کند. بنابراین در صورتیکه عذر شرعی داشته باشد و یا احتمال انتقال بیماری مقاربتی وجود داشته باشد، می‌تواند از تمکین خاص اجتناب نماید.

اگر زن تمکین نکند نفقه، اجرت المثل و نحله به او تعلق نمی‌گیرد. در برخی موارد زوج در صورت عدم تمکین زوجه، می‌تواند با اجازه دادگاه ازدواج مجدد داشته باشد. علاوه بر ایناگر زن تمکین نکند و مرد بخواهد او را طلاق بدهد دیگر شرط تنصیف دارایی که در شرایط معمول به هنگامی که مرد زن خود را طلاق می دهد مکلف به آن است، اعمال نمی‌شود.

تا اینجا در خصوص مهریه زن در صورت عدم تمکین صحبت کردیم. ذکر این نکته نیز ضروری است که مرد می‌تواند برای الزام زن به تمیکن، در دادگاه دادخواست دهد. به عبارت دیگر اگر زنی بدون دلیل قانونی از اجرای وظایف عام و خاص خود نسبت به همسر بپرهیزد، طبق قانون ناشزه خواهد بود و مرد می‌تواند به دادگاه، دادخواست الزام به تمکین ارائه کند.

در این حالت مرد باید پیش از ارائه این دادخواست، یک اظهارنامه برای زوجه ارسال نماید و از او بخواهد که به زندگی مشترک بازگردد. در صورتیکه زن به این درخواست توجه نکند، مرد می‌تواند از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی برای الزام به تمکین دادخواست دهد. اگر زن بعد از دادخواست مرد، برای توجیه عدم تمکین خود دلایلی ارائه نکند، مرد می‌تواند با اجازه دادگاه همسر دومی اتخاذ نماید و یا زوجه را طلاق دهد. لازم به ذکر است که زن ناشزه که از ادامه زندگی مشترک با همسر بدون دلیل قانونی اجتناب می‌کند، برای طلاق از همسر دچار مشکل خواهد شد. بنابراین بهتر است اگر زنی از زندگی خود راضی نیست، به طریق قانونی برای ترک آن اقدام کند و بی دلیل زندگی مشترک را ترک نکند.

اگر زوجین در دوران عقد باشند و زن از مرد تمکین نکند، زوج تنها درصورتی می‌تواند برای الزام به تمکین دادخواست دهد که شرایط عروسی و اسباب و محل زندگی را فراهم کرده باشد؛ در غیراینصورت درخواست وی رد خواهد شد.

به طور کلی اصل بر این است که زنی که با شوهرش در یک منزل زندگی می‌کند، از او تمکین می‌نماید. بنابراین مرد باید برای عدم تمکین زن دلایلی ارائه کند. برای مثال ترک منزل مشتکر توسط زن یکی از دلایلی است که عدم تمکین را ثابت می‌کند. علاوه بر این، مرد می‌تواند از اظهارات آشنایان و یا شهادت شهود نیز برای اثبات عدم تمکین، استفاده کند. در هر صورت تا زمانیکه زن در منزل شوهر اقامت دارد، اثبات عدم تمکین کار چندان ساده‌ای نخواهد بود.

طرح دعوای الزام به تمکین نیاز به ارائه سند ازدواج، شناسنامه و کارت ملی زوج، اجاره نامه یا سند مالکیت منزل، اظهارنامه مبنی بر دعوت رسمی از زوجه به زندگی مشترک و استشهادیه مبنی بر ترک منزل مشترک از طرف زوجه دارد.

ارائه‌ی سند مالکیت منزل یا اجره نامه به این دلیل است که تمکین زن نیاز به اسباب و مقدماتی دارد و تهیه منزل برای این امر ضروری است. اگر مرد مسکن مناسب و درخوری فراهم نکرده باشد نمی‌تواند برای الزام به تمکین درخواست بدهد.

اگر زن در عادت ماهانه باشد زوجه می‌تواند تمکین خاص نکند و رابطه زناشویی نداشته باشد. علاوه بر این بر اساس قانون مدنی، اگر زوج بعد از عقد دچار بیماری‌ مقاربتی شود، زن می‌تواند از رابطه زناشویی امتناع کند بدون اینکه این امتناع، نفقه او را به خطر اندازد.

بر اساس ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی در برخی شرایط زن می تواند مسکنی جدا از همسر خود داشته باشد بدون اینکه مانعی برای نفقه او ایجاد شود. بر طبق قانون اگر زن اثبات کند که حضورش در منزل زوج، باعث خوف ضرر و زیان بدنی، مالی و یا شرافتی می‌شود می‌تواند  تا زمان رفع این معذوریت، جدای از شوهرش زندگی کند.

نشوز به عدم انجام وظایف زناشویی از سوی زن گفته می شود و زن نشوز کنند ناشزه نامیده می‌شود. در صورت نشوز زن، مرد این امکان را دارد که اقدام به طرح دادخواست الزام به تمکین کند. در صورت اثبات عدم تمکین، نفقه زن ساقط می‌شود.

زوجه باکره بر طبق قانون از حق حبس برخوردار است. براساس حق حبس، اگر زوج در دوران عقد، دادخواست الزام به تمکین زوجه بدهد، زوجه باکره می‌تواند به دادگاه اعلام کند که از حق حبس خود استفاده می‌کند. بر همین اساس زن تا زمانی که همه مهریه خود را نگرفته است می‌تواند از همسرش تمکین نکند. نکته حائز اهمیت این است که درصورتیکه زوجه باکره، پیش از این از زوج تمکین عام کرده باشد و وظایف عرفی و قانونی همسری در برابر شوهر را انجام داده باشد دیگر نمی‌تواند به حق حبس خود استناد کند.

 به موجب عقد نکاح برای زن و شوهر حقوق و تعهداتی ایجاد می‌شود که از نظر قانونی، شرعی و اخلاقی موظف به اجرای آن‌ها هستند. برای مثال، با ازدواج، مرد باید نفقه همسر خود را بپردازد و شرایط مناسبی را برای زندگی مشترک فراهم کند. در مقابل، زن نیز باید از همسر خود تمکین کند. به عبارت دیگر باید تکالیف قانونی خود را در قبال شوهر انجام دهد. در صورتیکه زن از همسر خود تمیکن نکند، مستحق دریافت مهریه نخواهد بود. اما سوال اینجاست که تمکین دقیقا به چه معناست و عدم تمکین چه تاثیری در مهریه زوجه خواهد داشت؟ برای پاسخ به این سوالات و بررسی وضعیت مهریه زن در صورت عدم تمکین، در ادامه این مطلب همراه ما باشید.

یکی از تکالیف زوجه، تمکین از همسرش است. به عبارت دیگر زن باید با مرد حسن معاشرت داشته باشد و در مقابل مرد باید به همسر نفقه بپردازد و زندگی خوبی را فراهم کند. طبیعی است که در صورت عدم تمکین زن، مرد می‌تواند از پرداخت نفقه اجتناب کند. اما سوالی که وجود دارد، این است که آیا عدم تمکین زن، موجب می‌شود که مرد مهریه را نپردازد؟

در پاسخ باید بگوییم که مهریه حق مالی زن است و به محض وقوع عقد به مالکیت بدون قید و شرط زن در می‌آید. بنابراین، هیچ چیز مانع پرداخت آن نخواهد شد. بر همین اساس، اگر زنی از شوهر خود تمکین نکند، مرد همچنان از نظر قانونی موظف است که مهریه را بپردازد.

با این حال که مهریه زن در صورت عدم تمکین همچنان پابرجاست، پرداخت نفقه منوط به تمکین خاص و عام زن از شوهر است. به عبارت دیگر در صورت عدم تمکین از شوهر، در صورت خیانت زن و در صورت عدم توجه به دستورات شوهر، زن همچنان مستحق مهریه خواهد بود و مرد نمی‌تواند از پرداخت آن سرباززند.

در این مطلب به بررسی شرایط مهریه زن در صورت عدم تمکین پرداختیم و به این نتیجه رسیدیم که رابطه عدم تمکین و مهریه زوجه تاثیری در مهریه او نخواهد داشت و مرد در هر صورت باید آن را بپردازد. اما نفقه با عدم تمکین قطع خواهد شد.

در روند اثبات عدم تمکین و یا در پروسه درخواست مهریه، یک وکیل مهریه خبره و مجرب می‌تواند به تسهیل و تسریع پرونده کمک کند. بنابراین بهتر است قبل از ازدواج و پس از آن در زمان دریافت مهریه یا اثبات عدم تمکین یا طلاق، حتما از یک وکیل مطمئن و باتجربه کمک بگیرید تا از ورود خسارت مادی و معنوی در آینده جلوگیری نمایید.