رجوع پس از طلاق توافقی

طبق قانون مدنی، طلاق شرایط  و انواع مختلفی دارد که در این مطلب به شرایط و انواع آن و همچنین نحوه رجوع پس از طلاق توافقی خواهیم پرداخت.

ویژگی های طلاق

طلاق از جمله روش های انحلال عقد نکاح است و تنها در مورد نکاح دائم کاربرد دارد. برای انحلال ازدواج موقت، نمی توان از روش طلاق استفاده کرد و باید طبق شرایط مقرر در قانون از گزینه های فسخ عقد و یا بذل مدت استفاده کرد.

از آنجا که طلاق یک شیوه خاص انحلال عقد است، ویژگی هایی دارد که قانون مدنی برای آن در نظر گرفته است:

1-طلاق یک عمل حقوقی یک طرفه از سمت شوهر است.

2- برای وقوع طلاق باید تشریفاتی طی شود.

3- صحت طلاق مشروط است به پاکیزگی زن(زن در حالت عادت ماهانه و یا نفاس و یا طُهر مواقعه نباشد)

4- وقوع طلاق نمی تواند معلق به اتفاقی خارجی باشد.

انواع طلاق

در کنار این شرایط، طلاق انواعی نیز دارد:

1- طلاق بائن

2- طلاق رجعی

رجوع عامل تمایز طلاق بائن با طلاق رجعی است و به این معنی است که: شوهر در مدت مشخصی (که به آن عدّه می گویند) حق دارد دوباره روابط زناشویی را با زنی که طلاق داده، برقرار کند و از تاریخی که مرد به زن رجوع میکند، دوباره زوجیت بین مرد وزن برقرار می شود، چنین حقی در طلاق رجعی وجود دارد و در طلاق هایی که طبق قانون، بائن محسوب می شوند؛ حق رجوع برای مرد وجود ندارد.

طلاق بائن

اصل بر این است که طلاق رجعی است  و صرفا موارد زیر، به حکم ماده 1145 قانون مدنی، طلاق بائن محسوب می شوند:

1- طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود. 2- طلاق زن یائسه 3-طلاق خلع ومبارات مادامی که زن، به مبلغی که برای طلاق بذل کرده است رجوع نکرده باشد.(اگر زن به مبلغ فدیه رجوع کند، مرد حق رجوع پیدا می کند و این نوع طلاق هم رجعی می شود) 4- سومین طلاق که پس از سه وصلت متوالی به عمل آید، طلاق بائن خواهد بود؛ خواه آنکه وصلت های مذکور بر اثر نکاح جدید یا رجوع شکل گرفته باشد. علاوه بر 4 مورد فوق؛ طلاق دختر نابالغ نیز، بائن محسوب می شود.

طلاق رجعی

حال که موارد طلاق بائن روشن شد به طلاق رجعی می پردازیم:

گفته شد که در طلاق رجعی، شوهر در مدت زمان عدّه حق رجوع به زن را دارد. مشخص است که رجوع فقط در اختیار مرد است و زن حق رجوع ندارد. حال باید پرسید که عدّه چه مدت زمانی را در برمی گیرد و وظایف زن و شوهری که به طلاق رجعی از یکدیگر جدا شدند در ایام عدّه چگونه است:

عده چیست؟

عدّه مدتی است که زنی که عقد نکاح او (به واسطه طلاق یا فوت شوهر یا عواملی دیگر مثل: بذل یا انقضا مدت نکاح) منحل شده است، تا پایان آن، نمی تواند شوهر دیگری اختیارکند. در نتیجه چه طلاق زن رجعی باشد و چه دائم، زن مکلف است عدّه نگه دارد و تنها زنی می تواند پس از طلاق عدّه نگاه ندارد که یائسه باشد و یا اینکه بین او و شوهرش نزدیکی صورت نگرفته باشد. لازم به ذکر است در صورتی که عامل انحلال نکاح، وفات شوهر باشد، زن در هر حالتی که باشد اعم از آنکه یائسه یا باکره باشد، مکلف به نگه داشتن عدّه وفات می باشد.

انواع عده

عدّه انواعی دارد که بسته به نوعی انحلال عقد نکاح و شرایط زن می باشد که در جدول زیر مدت عده را در حالات مختلف توضیح داده ایم:

اگر طلاق رجعی باشد، شوهر می تواند به زنی که طلاق داده است، تا قبل از انقضای مدت عدّه رجوع کند در نتیجه در طلاق رجعی زن همچنان از حقوق دوران زوجیت مثل نفقه برخوردار است و علاوه بر نگاه داشتن عدّه مکلف به رعایت تکالیف زوجیت، جز برقراری رابطه جنسی، می باشد. در ایّام عده شوهر می تواند به هر ترتیبی که نشان دهنده ی قصد وی برای رجوع باشد، رجوع را انجام دهد، یعنی رجوع عمل تشریفاتی نیست و حتی با انجام فعلی که نشان دهنده ی قصد شوهر برای رجوع باشد، واقع می شود. رجوع عمل یک طرفه ی حقوقی است و برای اینکه اثر حقوقی خود را (یعنی برقراری دوباره نکاح) بگذارد نیاز به رضایت زن نیست و صرف انجام رجوع توسط مرد، رجوع پس از طلاق توافقی را محقق می کند و رابطه زوجیت را به حالت قبل از طلاق برمیگرداند. شوهر می تواند برای اعلام رجوع به مطلقه رجعیه، به فردی دیگر وکالت اعطا کند.

نکات رجوع پس از طلاق توافقی

اگر طلاق رجعی باشد، حق رجوع پس از طلاق توافقی مرد، غیرقابل اسقاط است و حتی خود شوهر هم نمی تواند آن را از خود سلب کند، در نتیجه اگر به دنبال طلاقی هستید که در آن حق رجوعی وجود نداشته باشد، حتما از طلاق های مذکور در ماده 1145 قانون مدنی که طلاق بائن می باشند، استفاده کنید. یعنی اگر در دوران نکاح نزدیکی رخ داده است و زن نیز یائسه نمی باشد، از طلاق خلع یا مبارات استفاده کنید تا حق رجوعی برای مرد باقی نباشد. لازم به ذکر است طبق نظریه اداره حقوقی قوه قضاییه، هر نوع طلاق توافقی لزوماً طلاق بائن نیست مگر آنکه در قالب طلاق های مذکور در ماده 1145 قانون مدنی واقع شده باشد، در نتیجه اگر قصد انجام طلاق توافقی به صورت بائن را دارید، بهتر است در قالب طلاق خلع یا مبارات این طلاق را انجام دهید تا این طلاق طبق ماده 1145 قانون مدنی طلاق بائن محسوب گردد.

همچنین در طلاق بائن، هیچ حالتی از رجوع وجود ندارد، نتیجتاً اگر زوجین قصد داشته باشند پس از طلاق به رابطه زوجیت برگردند و طلاق بائن باشد، باید دوباره عقد نکاح را منعقد کنند.