- مشارکت در قتل چیست؟
هر گونه مشارکت مادی و معنوی در پروسه قتل، ممکن است مشارکت در قتل شناخته و مجازات شود.
به عبارت دیگر مشارکت در قتل زمانی محقق میشود که دو یا چند نفر در عملیات اجرایی قتل شرکت داشته باشند. مجازات شریک در قتل معمولا با توجه به پرونده و موقعیت آن تعیین میشود اما به طور کلی در قانون مجازات اسلامی آمده است که اگر دو یا چند نفر به صورت مشترک فرد دیگری را بکشند، ولیدم میتواند برای همه این افراد درخواست قصاص کند. شرکت در قتل هنگامی محقق میشود که مقتول با ورود ضرب و جرح توسط چند نفر کشته شود و مرگ او به دلیل عمل همه این افراد باشد، فارغ از اینکه عمل جداگانه هر یک از این افراد به تنهایی برای قتل کافی باشد یا نباشد. به اعتقاد حقوقدانان باید میان عمل شریک در قتل و کشته شدن مقتول رابطه مستقیم علت و معلولی وجود داشته باشد.
در صورتیکه چند نفر با هم شریک در قتل باشند، ولیدم به همراه وکیل پایه یک دادگستری میتواند هر یک از شرکای قتل را قصاص کند و از کسانی که قصاص نمیشوند نسبت به سهم آنها، دیه دریافت کند. در حقیقت شرکایی که قصاص نمیشوند باید سهم دیه خود را به شریکی که قصاص میشود بپردازند. بر طبق قانون هر کسی که با علم و به شکل عمدی با یک یا چند نفر دیگر در جرائم تعزیری مشارکت کند و جرم مستند به عمل همه این افراد باشد، شریک جرم شناخته میشود و مجازات او همانند مجازات فاعل مستقل جرم خواهد بود.
قانون جدید مجازات اسلامی قاتل
بر اساس ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲ در ۴ حالت قتل عمد صورت میگیرد:
- قاتل قصد کشتن مقتول را دارد و فعل او باید عرفا کشنده باشد. در این جا آنچه که مهم است، نیت و قصد کشتن است.
- قاتل ممکن است قصد کشتن مقتول را نداشته باشد اما عملی را که عرفا کشنده است انجام داده و منجر به قتل مقتول شده باشد . برای مثال ممکن است در یک دعوا بدون قصد کشتن کسی شخص دیگری را به قتل برساند. در این مورد مساله مهم آگاهی قاتل از کشنده بودن عمل ارتکابی است.
- در برخی موارد ممکن است قاتل نه قصد کشتن داشته باشد و نه عمل او عرفا کشنده باشد. اما به دلیل اینکه مقتول وضعیت خاصی داشته و یا به دلیل اینکه در موقعیت خاصی این عمل انجام شده، عرفا باعث قتل شده است. برای مثال ممکن است مقتول بیمار و یا پیر بوده باشد. در این شرایط، اصل بر عدم آگاهی مرتکب نسبت به وضعیت مقتول است. در نتیجه باید ثابت شود که قاتل از شرایط خاص مقتول آگاه بوده و با این حال عملی را که موجب مرگ شده انجام داده است. در غیر اینصورت عمل او قتل غیرعمد شناخته میشود.
- شخص مرتکب قصد انجام جنایتی را دارد اما هدف او ممکن است یک فرد مشخص نباشد. برای مثال ممکن است قاتل با بمبگذاری در یک مکان عمومی مرتکب قتل شود.
بیشتر بخوانیم: تامین خواسته چیست و اعتراض به تامین خواسته چگونه است؟
بر طبق قانون، قتل عمد دو نوع مجازات دارد:
- قصاص
- دیه
لازم به ذکر است که اگر اولیای دم از قصاص بگذرند و دیه جایگزین شود، قاتل علاوه بر پرداخت دیه به ۳ تا ۱۰ سال حبس محکوم میشود.
چه مواری مشارکت در قتل محسوب می شود؟
برای تحقق مشارکت در قتل، ضروری است که موارد زیر اثبات شود:
- شریک قتل باید به نحوی در عملیات قتل دخالت و شرکت داشته باشد. برای مثال ضربهای به مقتول وارد کرده باشد.
- دخالت و عمل شریک باید منجر به مرگ مقتول شده باشد. یعنی مرگ مقتول باید به علت همان عمل مشترک که توسط قاتل و شریک انجام شده باشد.
به طور کلی مشارکت در قتل زمانی محقق میشود که شریک در قتل، نسبت به رفتار خود علم و آگاهی داشته باشد و از مجرمانه بودن آن باخبر باشد و با سوءنیت و به عمد این کار را انجام داده باشد. علاوه بر این او باید در عملیات اجرایی جرم مشارکت داشته باشد. عملیات اجرایی به اجزای تشکیلدهنده یک جرم گفته میشود و شامل همه کارهایی است که در زمان تحقق یک جرم انجام میشود.
بیشتر بدانیم: همه چیز درباره شرایط قیم شدن
تفاوت بین مشارکت و معاونت در قتل چیست؟
معاونت در قتل زمانی محقق میشود که همکاری در قتل بدون دخالت در عملیات اجرایی باشد.
به عبارت دیگر قبل یا همزمان با وقوع جرم قتل، معاون در وقوع آن دخالت داشته است. در حقیقت بر اساس تعریف قانون از معاونت، معاون جرم در عملیات اجرایی مجرمانه که اجزای سازنده جرم را تشکیل میدهد دخالت ندارد، بلکه صرفا بر طبق شرایط ذکر شده در قانون مجازات، در انجام جرم و تحقق آن یاری و مساعدت رسانده است.معاونت در قتل کاملا با مشارکت در قتل تفاوت دارد. در مشارکت، شریک در وقوع جرم مداخله مستقیم داشته و در عملیات اجرایی دخالت کرده است. به همین دلیل در مشارکت، جرم محقق شده قابل استناد به همه شرکا است.
بایاد((الله)) سلام، این همه تبصره و ماده و خلا قانون باعث می شود که یک سرهنگ مملکت کشته شود و این جسارت رو قانون به قاتل بخشیده(( اگر کسی انسانی را بکشد مثل این هست که همه انسان ها را کسته است)) آیا تکیه بر همین آیه قرآن کریم کافی نیست؟؟؟