به قراردادی که بر اساس آن کارفرما انجام اموری را بر طبق شرایط خاصی به یک شخص حقیقی یا حقوقی واگذار می‌کند قرارداد پیمانکاری می‌گویند. در این قرارداد روابط کارفرما و پیمانکار تنظیم می‌شود. در این قرارداد کارفرما کسی است که انجام کاری را به پیمانکار واگذار می‌کند. مطابق ماده ۱۰ و ۲۱۹ قانون مدنی قرارداد پیمانکاری یک نوع عقد لازم است که طرفین جز در شرایط خاص امکان فسخ آن را ندارند.
شرایط عمومی و اختصاصی پیمان
یک قرارداد پیمانکاری باید دارای یک سری شرایط عمومی و اختصاصی باشد. شرایط عمومی تنظیم قرارداد ، اصول کلی پیمان را تعیین می‌کند. این شرایط همان شرایطی است که بر همه قراردادهای پیمانکاری حاکم است و غیرقابل تغییر و غیر قابل اجتناب است. شرایط اختصاصی قرارداد، شرایطی است که با توجه به موقعیت و وضعیت آن قرارداد تعیین می‌شود. به عبارت دیگر این شرایط را طرفین قرارداد مشخص می‌کنند. نکته حائز اهمیت این است که شرایط خصوصی قرارداد نباید با شرایط عمومی مغایرت داشته باشد.
انواع قرارداد پیمانکاری
قرارداد پیمانکاری انواع مختلفی دارد که در ادامه به طور خلاصه به آن‌ها اشاره شده است:
- قرارداد پیمانکاری موقت
- قرارداد پیمانکاری دائم
1- قراردادهای پرداخت كلی
در این نوع از قرارداد، پیمانکار کل عملیات و یک کار مشخص را با یک هزینه معین انجام میدهد.
2- قرارداد دائمی
در قرارداد پیمانکاری موقت که برای دوره زمانی محدود تنظیم می‌شود، پیمانکار یک کار مشخص را با هزینه معین و در یک دوره زمانی تعریف شده انجام میدهد. اما قرارداد دائمی برای کارهایی که به طور پیوسته انجام می‌شود تنظیم می‌گردد. این قراردادها به شکل قراردادهای سریال، قراردادهای با قابلیت تغییر و قراردادهای با دوره زمانی محدود تنظیم می‌شود.
3- قرارداد سنجشی
قیمت این قراردادها در ابتدا به شکل تخمینی مشخص می‌شود و در پایان کار قیمت دقیق آن تعیین می‌شود.
4- قرارداد بازپرداخت هزینه
در این نوع از قراردادها، كارفرما هزینه‌های اولیه مانند هزینه‌های واقعی كارگران، كارگاه و مواد مصرفی را به اضافه یک مبلغ
توافق شده برای هزینه‌ها و سود پیمانكار پرداخت می‌كند.
5- قراردادهای مدیریتی
قراردادهای مدیریتی برای پروژه‌های بزرگ که به استفاده از تخصص و تجربه یک پیمانکار خاص نیاز دارد، استفاده می‌شود. در این قرارداد، کارفرما، شرکتی را برای مدیریت و نظارت بر امور استخدام می‌کند تا در کنار پیمانکار فعالیت کند.
6- قراردادهای مدیریت پروژه
در این نوع از قراردادها پیمانکار یک فرد متخصص و حرفه‌ای است که نقش مدیر پروژه را ایفا می‌کند و با توجه به میزان پیشرفتی که در پروژه حاصل می‌شود هزینه معینی از مبلغ پیمان را دریافت می‌کند.
7- قراردادهای طراحی و ساخت
در این قراردادها پیمانکار مسئولیت طراحی و ساخت یک پروژه را به‌طور کامل به عهده می‌گیرد. کارفرما در این نوع از قرارداد تمامی نیاز‌های خود را مطرح می‌کند و پیمانکار وظیفه دارد طراحی و ساخت را انجام دهد.
8- قرارداد مهندسی، تأمین تجهیزات، اجرا
بر طبق این قراداد کار طراحی و تامین تجهیزات و اجراء پروژه به پیمانکار سپرده می‌شود و کل مسئولیت‌های مدیریت اجراء و کنترل کیفی پروژه به عهده او است.
9- قراردادهای ساخت و توسعه
در این نوع از قراردادهای پیمانکاری پرداخت هزینه‌ها عمدتاً بر اساس میزان درصد پیشرفت پروژه انجام می‌شود.
بسیار عالی